برای ورود به عرصه تولید محصولات گلخانهای، باید از همان ابتدا نسبت به تدوین برنامههای تغذیهای گیاهان مورد کشت اقدام نمود. برنامه اصلی کود دهی در گلخانه به شکل تهیه محلولهای غذایی و مصرف در آبیاری قطرهای است و برنامههای محلولپاشی در اولویت بعدی قرار دارد. بنابراین محلولهای غذایی در سه مخزن کود دستهبندی میشوند که شامل ترکیبات زیر هستند:
– مخزن : A نیتروژن، کلسیم و آهن
– مخزن B: فسفر، پتاسیم، منیزیم، سولفات و ریزمغذیها
– مخزن C: اسید
در تهیه محلولهای غذایی این نکته بسیار حائز اهمیت است که کلسیم با فسفات یا سولفات و همچنین آهن با فسفات ترکیب نشود؛ زیرا امکان تشکیل رسوب وجود دارد.
با توجه به مصرف کودها در سیستم آبیاری، لازم است تا از فرم محلول عناصر استفاده شود. باید در نظر داشت درجه حلالیت هر کود در یک لیتر آب، بسته به منبع کود متفاوت است و باید از منابعی استفاده شود که علاوهبر غنی بودن از عنصر مورد نیاز، از حلالیت بالایی نیز برخوردار باشد.
به طور معمول، عناصر موجود در کودها به نسبت 1 به 100 در سیستم آبیاری تزریق میشوند؛ به این معنی که یک لیتر از محلول استوک در صد لیتر آب رقیق شده و از طریق سیستم آبیاری در دسترس ریشه گیاهان قرار میگیرد.
هیچ برنامه کودی برای همه گیاهان، مشترک نیست. چون گیاهان مختلف، نیازهای تغذیهای متقاوتی دارند که بستگی به نوع محصول، مرحله رشدی گیاه، فصل سال و شرایط محیطی دارد. به عنوان مثال، سبزیجات برگی و گیاهان علفی، تقریبا مقدار نیتروژن، پتاسیم و کلسیم را به یک نسبت نیاز دارند؛ در حالیکه سبزیجات میوهای مثل گوجهفرنگی، در طول رشد میوه، پتاسیم را 1.5 برابر بیشتر از نیتروژن و کلسیم نیاز دارند. نیاز گوجهفرنگی به نیتروژن از 50 پیپیام شروع شده و بعد از انتقال نشا به 100 و در مرحله تشکیل اولین میوه به 150 پیپیام میرسد و در نهایت، در مرحله تکمیل رشد میوه، این نیاز تقریبا 200 پیپیام خواهد بود.
سبزیجات میوهای، 50 درصد نیتروژن را برای رشد برگها و 50 درصد دیگر را برای رشد میوه مصرف میکنند. در مقابل، سبزیجات برگی، 100 درصد نیتروژن را صرف رشد و توسعه برگها میکنند و به همین دلیل است که به نسبت مقدار کلسیم و پتاسیم، نیاز به نیتروژن دارند.
مصرف زیاد کود شاید موجب بهبود رشد سبزیها و گیاهان گلدار شود، اما از طرفی میتواند باعث تحمیل استرس و در نتیجه کاهش وزن میوه و سطح برگ در این گیاهان شود.
از آنجا که کلسیم در داخل گیاه غیر متحرک است، حتی در شرایط کافی بودن مقدار این عنصر در محلول استوک و سیستم آبیاری، امکان بروز علایم کمبود آن در گیاه وجود دارد. جذب کلسیم بستگی شدیدی به میزان تعق گیاه دارد. بنابراین، دلیل جذب پایین کلسیم میتواند تعرق پایین گیاه در شرایط هوای ابری، هوای سرد یا گرم و در کل شرایطی باشد که جذب آب توسط گیاه کاهش مییابد. در نتیجه، کمبود کلسیم حادث شده و منجر به بروز علایم پوسیدگی گلگاه در محصولاتی مانند گوجهفرنگی، فلفل دلمهای، هندوانه و کدو میگردد.
مقدار آب درخواستی (نیاز آبی) سبزیها در طول زمستان به دلیل کاهش تعرق، کمتر از تابستان است. با این حال، مقدار مواد غذایی مورد نیاز گیاهان در زمستان تغییر زیادی نداشته و تقریبا به همان مقدار مشابه تابستان خواهد بود.
ادامه دارد…