عارضه ترک‌خوردگی انار و کنترل آن
تركيدگي ميوه انار مهمترين بيماري فيزيولوژيكي و خسارتزا در تمام مناطق اناركاري ايران و دنيا محسوب می‌شود و بعد از كرم گلوگاه انار بيشترين خسارت را به باغداران وارد می‌نمايد. شدت ترکیدگی میوه در ارقام مختلف انار متفاوت بوده و می‌تواند از 10 تا 50 درصد کل میوه‌های موجود بر روی درخت را شامل گردد. از این رو این ناهنجاری، سهم قابل توجهی از عملکرد میوه در باغات انار را از دسترس باغدار خارج می‌کند. بنابراین پرداختن به عوامل ایجاد این ناهنجاری و بررسی راهکارهای کنترل آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- عوامل ایجاد ترکیدگی:
- آبیاری نامنظم
آبیاری سنگین بعد از یک دوره خشکی در بروز و افزایش شدت ترکیدگی بسیار موثر است. زیرا دوره خشکی خاک باعث خشکی و تردی پوست میوه انار شده و حالت کشسانی آن را کاهش می‌دهد و پس از انجام آبیاری، حجم سلول‌ها افزایش یافته، اما پوست توانایی مقاومت در برابر این افزایش حجم را نداشته و دچار ترک خوردگی می‌شود.
- شرایط جوی نامساعد
عواملی مانند خشکی هوا، بادهای گرم و خشک و بارش نا به هنگام باران روی پوست خشک میوه نیز تاثیری مشابه در افزایش ترک خوردگی میوه دارند.
- تغذیه نامناسب
- میوه هایی که محتوای قند بالاتری دارند، حساسیت بیشتری به ترک‌خوردگی دارند، از این رو در تغذیه درختان انار با پتاسیم باید دقت نمود. زیرا مصرف کودهای پتاسیم باعث درشت شدن سلول‌ها شده، همچنین درصد قند میوه را افزایش می‌دهد. بیشبود پتاسیم باعث کمبود عنصر کلسیم در درخت می‌شود که به نوبه خود خاصیت کشسانی پوست میوه را کاهش داده و ترک‌خوردگی را افزایش می‌دهد.
- مصرف کودهای ازته از جمله اوره در ایام نزدیک به برداشت نیز یکی از علل ایجاد و تشدید ترکیدگی میوه محسوب می‌شود.
- کمبود روی و بور در میوه‌های جوان درشرایط نمو میوه، به دلیل تغییرات شدید دمای روز و شب و تأثیر آن بر جریان مجدد این ریزمغذی‌ها در آوند آبکش، تأثیر زیادی بر ترک‌خوردگی انار دارد.
- راهکارهای کنترل ترکیدگی
- آبیاری منظم: در دوره توسعه و رسیدن میوه، نظم در دورهای آبیاری بسیار مهم است. حذف یک دور آبیاری یا تاخیر در آبیاری، این عارضه را تشدید می‌نماید.
- کمبود کلسیم اصلی‌ترین عامل ترکیدگی قبل از برداشت انار محسوب می‌شود. از آنجا که این عنصر در استحکام دیواره سلولی نقش به سزایی دراد و انتقال آن از برگ به میوه بسیار محدود است، با بزرگ شدن میوه و کاهش سطح ویژه میوه به حجم آن، کمبود در میوه تشدید می‌شود و ریزش و ترک خوردگی پوست میوه تشدید می‌گردد. با توجه به این مستندات، محلول‌پاشی با فرم های موثر کلسیم در طول دوره رشد و بزرگ شدن میوه، تاثیر مطلوبی در کاهش درصد ترک‌خوردگی میوه انار خواهد داشت.
- نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که محلول‌پاشی ریزمغذی‌های حاوی روی و بور در افزایش انعطاف‌پذیری پوست در شرایط خشکی و رطوبت تاثیر مثبت دارد.