سال‌آوری به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن میزان میوه‌دهی درخت در یک سال بسیار زیاد و در سال دیگر به شکل قابل توجهی کاهش یافته و حتی ممکن است به صفر برسد. در اصطلاح، سالی که درخت بار می‌دهد را سال آور (On) و سال بدون بار را سال نیاور (Off) می‌نامند.

     مهمترین عضو گیاه که در ارتباط مستقیم با سال‌آوری است، جوانه‌ها هستند. در اکثر قریب به یقین درختان میوه، تشکیل جوانه‌های بارده برای سال آینده، طی سال جاری اتفاق می‌افتد. حال اگر مشکلی در تشکیل جوانه‌های گل به وجود بیاید و یا جوانه‌ها بعد از تشکیل، تحت تاثیر عوامل مختلف، ضعیف شده و یا از بین روند، درخت برای سال آینده میوه‌ای نداشته و متحمل سال‌آوری می‌شود. برای آگاهی از علت سال‌آوری، ابتدا باید عوامل موثر بر عدم تشکیل جوانه بارده و یا چرایی ضعف و از بین رفتن این جوانه‌ها را مورد بررسی قرار  داد.

عوامل متعددی می‌توانند در این امر موثر باشند:

– ژنتیک:

      برخی از درختان و یا ارقامی از یک درخت از نظر ژنتیکی سال‌آور هستند و به صورت ذاتی تناوب باردهی دارند. به‌علاوه، راهبردهای مدیریتی اشتباه همچون موارد تغذیه‌ای و هرس و … نیز بر این امر شدت می‌بخشد. به عنوان مثال، ارقام پسته احمد آقایی و سفید پسته نوق، از نظر ژنتیکی سال‌آور هستند و یک سال، بار بسیار خوب تولید نموده و سال بعد بدون بار (یا بسیار ضعیف) هستند. از ارقام سیب نیز رقم گلدن‌دلیشز (لبنانی زرد) سال‌آورتر از ارقام دیگر است. در این صورت، تنها می‌توان شدت سال‌آوری را به طرق مختلف (هرس متعادل و اصولی و بهبود شرایط تغذیه‌ای درخت) کاهش داد. اما از آنجا که مشکل از نوع ژنتیکی است، انتظاری برای کنترل قابل توجه آن وجود ندارد.

– آب و هوا:

     یکی از عواملی که به شکل طبیعی و خدادادی، باعث ورود درخت به چرخه سال‌آوری می‌شود، سرماهای دیررس بهاره است. پدیده‌ای که چند سالی است باعث از بین رفتن محصول کل سال در مناطق مختلف به خصوص باغات سیاه ریشه (هسته‌دارها) می‌شود. سرمای دیر رس بهاره، موجب از بین رفتن جوانه‌های گل و یا خود گل باز شده بر روی درخت شده و در این شرایط، قوای زایشی درخت برای سال آینده در درخت تقویت شده و سال آینده درخت، گل و میوه بسیار زیادی تولید می‌کند. از آنجا که کل قدرت میوه‌دهی درخت در سال پر محصول صرف می‌شود، دیگر انرژی برای تولید جوانه بارده برای سال آینده در درخت باقی نمی‌ماند و سال بعد، سال نیاور (Off) خواهد بود. بنابراین می‌توان گفت هر عاملی که بر روی بار و ثمردهی سال جاری تاثیرگذار باشد، باردهی سال آینده را نیز متاثر خواهد ساخت. وجود دماهای سرد و گرم در زمان گرده‌افشانی گل‌ها و یا رطوبت‌نسبی پایین (در زیتون سبب ریزش میوه می‌شود) از جمله عوامل آب و هوایی دخیل در بروز سال‌آوری هستند.

– تغذیه:

     مصرف کودهای ازته در سالی که درخت محصول ندارد، سال‌آوری را تشدید می‌کند، چون درخت را تحریک به رشد رویشی کرده و از تشکیل جوانه بارده برای سال آینده جلوگیری می‌کند. در مقابل، افزودن کودهای ازته به درخت در سال‌آور، مفید خواهد بود.

     روی و بور از جمله عناصری هستند که تاثیر مستقیم بر تشکیل جوانه‌های بارده دارند و کمبود آنها منجر به کاهش چشمگیر جوانه‌های بارده برای سال آینده خواهد بود. به همین منظور است که توصیه می‌شود این عناصر بعد از برداشت به شکل محلولپاشی و تحت عنوان فروت‌ست (موبورسین + میکروفرت) در اختیار درخت قرار گیرد. از دلایل اصلی بروز سال‌آوری در درختان پسته، رقابت میوه‌های در حال رشد با جوانه‌های بارده تازه تشکیل شده برای سال آینده است که در نهایت، مواد غذایی به میوه‌ها رسیده و جوانه‌ها دچار ریزش می‌شوند. از این رو، تامین مواد غذایی کافی برای درخت در سال‌آور، بسیار حائز اهمیت است.

– شرایط مدیریتی:

هرس: در میان عوامل موثر قابل کنترل، بعد از مدیریت تغذیه درختان، می‌توان نحوه و شدت هرس را موثرترین عامل معرفی نمود. هرس شدید در سال نیاور، باعث تشدید پدیده سال‌آوری خواهد شد؛ اما در سال‌آور، برای کنترل سال‌آوری موثر خواهد بود.

برداشت: تاخیر در برداشت میوه باعث کاهش مواد غذایی ذخیره شده در درخت شده و جوانه‌های بارده سال آینده را ضعیف می‌کند. این عامل در سال‌آوری میوه‌های دیر رس مثل پرتقال والنسیا بسیار موثر است.